Droge voeten en genoeg zoetwater, nù en over 100 jaar.

In het Amsterdam-Rijnkanaal (ARK) en Noordzeekanaal (NZK) gebied zit de waterinfrastructuur aan zijn grenzen. Het watersysteem is gebouwd op complexe technische afhankelijkheden en vraagt om constante aanpassingen. In het dichtbevolkte gebied maken  nieuwe opgaven rond woningbouw, energietransitie, droogte en zeespiegelstijging de puzzel bijzonder ingewikkeld. Een beslissing op het ene terrein heeft onherroepelijk invloed op het andere terrein. Het gevaar van lock-ins dreigt.

De provincies Noord-Holland en Utrecht, Rijkswaterstaat, Waterschappen Hollands Noorderkwartier en de Stichtse Rijnlanden, Rijnland en AGV/Waternet werken daarom samen aan een Routekaart voor een toekomstbestendig watersysteem ARK-NZK.  De routekaart moet de te maken keuzes en mogelijke scenario’s in beeld brengen en helpen om die keuzes op het juiste moment op de juiste tafel te krijgen.

Mijn rol

Aanvankelijk zoekt het kernteam ondersteuning in het ontwerp en de facilitering van de online sessies met het grotere team. Bij de afronding wil het kernteam verder samenwerken. “Wat je precies doet, weet ik niet, maar telkens als jij erbij bent, komen we tot de meest waardevolle inzichten. En we komen ook veel verder.’ Zo komen we tot de roldefinitie van procesondersteuner.

Procesondersteuning

We trekken samen op. Het kernteam is in de lead, bepaalt de te zetten stappen, werkt zaken uit. Samen reflecteren we op het proces. Ik structureer. Zorg dat er goede visuals komen en dat er een online werkbord komt waar de zoektocht terug te herleiden is. Ik leg verbanden. Laat zien waar de groep ontspoort ten opzichte van zijn eigen uitgangspunten of wijs op tegenstrijdigheden. We verkennen alternatieve stappen. En kijken vooruit hoe dat alles ons helpt richting de ambitie. Daarnaast ontwerp en faciliteer ik de wat complexere bijeenkomsten. We versterken ook de  samenwerking binnen het kernteam.

Onbewust bekwaam

Op enig moment worstelt de groep met het opstellen van hun eigen ‘state of the union’ : ‘waar staan we, wat hebben we bereikt?’. De harde resultaten lijken geen recht te doen aan het proces dat de groep heeft doorlopen. Dat gevoel slaat om als we het proces bekijken vanuit het perspectief van complexe samenwerking, van netwerkorganiseren, van adaptiviteit. Ineens zijn er woorden voor de worstelingen, maar er ontstaat ook trots op de slimme keuzes die blijkbaar onbewust zijn gemaakt.

Nooit klaar

Na drie jaar nemen we afscheid, er zijn veel wisselingen, de groep gaat een nieuwe fase in. De eerste keuzes worden zichtbaar. Enkele no-regret maatregelen liggen op tafel. Maar ook enkele fundamentele vragen met verregaande consequenties.  De Routekaart is een continu proces en het zal continu zoeken zijn wat, met wie, wanneer en hoe kan beslist worden. Of dat het misschien helemaal anders moet. Het laatste woord is hier nog niet over gezegd!